In de knot van de bomen

Een ‘poot’ in de grond steken volstaat om een knotwilg te planten.  Een poot is een armdikke wilgentak ontdaan van alle zijtakjes.  Een wilgentak ontwikkelt spontaan wortels.  Knotwilg is geen soortnaam maar wel een snoeivorm. Als soorten worden meestal Schietwilg of Kraakwilg geplant.

De eerste jaren moeten enkel de zijtakjes weggesnoeid worden zodat een ‘pruik’ ontstaat  Na enkele jaren moet die pruik gesnoeid worden. En dat moet van dan af periodiek (+/- vijf jaar) gebeuren.  Zo ontstaat de ‘knot’.  Dat is de typische verdikking boven aan de stam. De periode hangt van de soort en de standplaats af.  Maar men moet vermijden dat de takken uitgroeien tot bomen die door hun gewicht  de knot doen splijten.

De knot biedt schuil- en nestplaats voor heel wat insecten, vogels, vleermuizen en andere kleine zoogdieren. Maar ook Hondsroos, Vlier en Lijsterbes vestigen zich er vlot in. Je kan een rijpe knotwilg beschouwen als een klein natuurreservaatje in het voor de rest onherbergzame landbouwgebied.

Vroeger werden knotwilgen geplant om het grief- en brandhout, schaduw voor het vee, stalstrooisel en om de bodem sneller te drogen. Voor al deze functies zijn er in de landbouw alternatieven ontwikkeld die minder in de weg staan en minder onderhoud vragen. En zo is de knotwilg voor de boer een sta-in-de-weg geworden.

Daarom knotten wij dus wilgen. We knotten ze bij voorbeeld in een weide aan de Puihoek. Vrijwilligers die daar voor zijn opgeleid zagen de takken in de knot. Op de begane grond verwerkt een legertje (hopelijk) vrijwilligers die takken tot brandhout en ‘weipalen’. De rest wordt opgebrand.