Fort van Ertbrand & Ertbrandbos

Natuur.Gebieden

Het Ertbrandbos, dat het Fort van Ertbrand herbergt, is een natuurgebied van 90 ha in een uithoek van Kapellen. Het gebied vormt de ecologische verbinding tussen de bosgebieden van Brasschaat, Kapellen en het Grenspark Kalmthoutse Heide.

Ertbrand als natuurknooppunt in de Noord-Antwerpse regio

In onze regio zijn er gelukkig heel wat groter natuur- en bosgebieden. Eén van de grootste gevaren voor de biodiversiteit is dat deze terreinen geïsoleerd dreigen te geraken, waardoor lokaal soorten onherroepelijk uitsterven. Een netwerk van robuuste natuurgebieden en verbindingsgebieden is noodzakelijk om uitwisseling van planten en dieren en het voortbestaan van vele bijzondere soorten te verzekeren.

Als je op een landkaart van de Noord-Antwerpse regio kijkt, zal je merken dat het Ertbrandbos hét natuurknooppunt is tussen de natuur- en bosgebieden van Stabroek, Kapellen, Brasschaat en het Grenspark Kalmthoutse Heide. Door de aankoop van het Ertbrandbos en door een gericht bos- en natuurbeheer kunnen we de Kalmthoutse heide als grootste natuurgebied in Vlaanderen verder versterken.

Welkom boommarter!

Dat de steenmarter terug is in onze regio (en in grote delen van Vlaanderen) is algemeen bekend. Minder geweten is dat ook zijn naaste familielid – de boommarter – aan een come-back bezig is. Decennia lang was die afwezig in Vlaanderen door uitroeiing en vernietiging van zijn leefgebied.

De boommarter is een liefhebber van gevarieerde bossen met veel ondergroei (struiken). Hij is niet altijd even makkelijk te onderscheiden van zijn neef, de steenmarter, die meestal meer ‘menselijke’ plekken verkiest (bvb. zolders) als leefgebied. Op basis van cameravallen (waarbij de camera een foto registreert als een dier passeert op een bepaalde plek) en via aanmelding van verkeersslachtoffers blijkt dat het Ertbrandbos met de omringende bosgebieden en het Grenspark één van de belangrijkste kerngebieden is voor de boommarter in de provincie Antwerpen. De boommarter is een bijzondere soort in West-Europa en wordt één van onze doelsoorten bij het opstellen van het beheerplan voor het Ertbrandbos.

Vleermuizen houden van forten én bossen

Het Fort van Ertbrand is een zeer geschikte plek voor vleermuizen om er te overwinteren. Dat is niet zo verwonderlijk. Verschillende vleermuizensoorten zoals watervleermuis, baardvleermuis en franjestaart houden van de combinatie van een goed winterverblijf en een aantrekkelijk jacht- en leefgebied ’s zomers onder de vorm van een bosrijk landschap. Ook andere soorten zoals bruine en grijze grootoorvleermuis gaan graag op jacht naar insecten in dergelijke gebieden.

Het Ertbrandbos is nu al gedeeltelijk aantrekkelijk voor vleermuizen. Nu Natuurpunt Antwerpen Noord & Kempen het gebied beheert, willen we de kansen voor vleermuizen fors uitbreiden en versterken. Een aangepast beheer zal leiden tot meer oudere bomen met holten waarin vleermuizen ’s zomers verblijven en een betere bosstructuur met veel meer insecten als voedsel.

Geitenmelker

In het Ertbrandbos willen we ook de bestaande open plekken in het bos versterken. Nu zijn die nog in gebruik als wildakkers in functie van het jachtbeheer op reeën. Maar ze bieden meer mogelijkheden voor natuurlijke vegetaties. Dat zal zeker de planten- en insectenrijkdom ten goede komen. Daar hebben niet enkel de vleermuizen hun voordeel mee maar eveneens een bijzondere, Europees beschermde, vogelsoort: de nachtzwaluw. Deze vogel, die noch met de zwaluwen of de gierzwaluwen is verwant, houdt van open plekken in bosrijke landschappen. De meest gebruikte alternatieve naam, die ook in veel andere talen is terug te vinden, is geitenmelker, wat ook de letterlijke betekenis is van de Latijnse naam Caprimulgus.

De nachtzwaluw werd reeds eerder waargenomen in het Ertbrandbos. Bovendien is er een belangrijke populatie van nachtzwaluw aanwezig in omringende gebieden zoals het Mastenbos en het Schietveld van Brasschaat. We zijn ervan overtuigd dat de soort definitief als broedvogel zal terugkeren in het Ertbrandbos.

Lees verder

Meedenken en meedoen

In een beheerplan moeten de toegankelijkheid, het beheer en de beschermingsmaatregelen worden vastgelegd voor het fort en het bos. En daarna moeten wij aan de slag.

Wie als vrijwilliger met onze beheerteams, onze Groene Tornado’s en/of onze vleermuizenwerkgroep mee wil denken over en mee wil werken aan het beheer en de inrichting van het Ertbrandbos, is meer dan welkom.

Mee helpen? Geef snel een seintje!